TẠP CHÍ PHÁP LUẬT VÀ THỰC TIỄN

GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT VỀ QUYỀN SỞ HỮU CÔNG NGHIỆP CHO DOANH NGHIỆP TẠI THÀNH PHỐ HUẾ

Lê Thị Diệu Chi — Tue, 08 Apr 2025 00:00:00 +0700

Trong bối cảnh tỉnh Thừa Thiên Huế chính thức trở thành thành phố trực thuộc trung ương theo Nghị quyết số 175/2024/QH15 ngày 30/11/2024 của Quốc Hội, việc nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về quyền sở hữu trí tuệ nói chung và quyền sở hữu công nghiệp nói riêng trở nên cấp thiết đối với các doanh nghiệp địa phương. Đặc biệt khi thành phố Huế sở hữu nhiều tiềm năng về tài sản trí tuệ trong các lĩnh vực then chốt như văn hoá, nghệ thuật và du lịch. Bài viết tập trung làm rõ nhu cầu và thực tiễn hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về quyền sở hữu công nghiệp cho doanh nghiệp tại thành phố Huế, trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi.

HẠN CHẾ TRONG ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ ĐIỀU KIỆN ĐƯƠNG NHIÊN ĐƯỢC XÓA ÁN TÍCH ĐỐI VỚI CÁ NHÂN THEO QUY ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT HÌNH SỰ

Vũ Tiến Đạt — Tue, 08 Apr 2025 00:00:00 +0700

Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017 (BLHS) đã tạo ra nền tảng pháp lý vững chắc trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và giải quyết các vấn đề liên quan tới tội phạm, trong đó có việc xác định lý lịch của một chủ thể có bị mang tiền án hay không. Các quy định về “đương nhiên xóa án tích” đối với cá nhân theo quy định của BLHS tuy đã được đưa vào áp dụng trong thực tế nhưng vẫn còn tồn tại các quan điểm đánh giá và sự hướng dẫn pháp luật khác nhau giữa các các cơ quan tố tụng, cơ quan áp dụng pháp luật khác, các chuyên gia pháp lý về điều kiện đương nhiên được xóa án tích đối với cá nhân. Qua bài viết, tác giả sẽ phân tích, đánh giá thực trạng, thực tiễn thực hiện pháp luật tại Việt Nam và quy định của pháp luật tại một số quốc gia trên thế giới về điều kiện đương nhiên được xóa án tích đối với cá nhân trên cơ sở đúc rút kinh nghiệm nhằm đưa ra đề xuất, kiến nghị hoàn thiện và đảm bảo sự thống nhất trong áp dụng pháp luật.

CHẾ ĐỘ SỞ HỮU ĐẤT ĐAI TRÊN THẾ GIỚI VÀ Ở VIỆT NAM

Vũ Công Giao — Tue, 08 Apr 2025 00:00:00 +0700

Bài viết phân tích thực trạng các chế độ sở hữu đất đai trên thế giới, chỉ ra những thách thức lớn đang đặt ra với các quốc gia trong vấn đề này. Bên cạnh đó, bài viết cũng khái quát hoá sự phát triển của chế độ sở hữu đất đai trong lịch sử Việt Nam, đi sâu tìm hiểu chế độ sở hữu toàn dân về đất đai hiện áp dụng ở nước ta. Tác giả chứng minh rằng, giống như nhiều quốc gia khác, Việt Nam đã từng áp dụng nhiều chế độ sở hữu đất đai trong lịch sử. Chế độ sở hữu toàn dân về đất đai hiện hành hiện nay được xác định để phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh đặc thù của Việt Nam, và mang một sắc thái mới, không cứng nhắc như trong hệ thống các nước XHCN trước đây, mà tiệm cận với xu thế chung trên thế giới đó là mở rộng và bảo đảm các quyền của người sử dụng đất để thúc đẩy sự phát triển của đất nước.

QUYỀN SỞ HỮU TRÍ TUỆ ĐỐI VỚI SẢN PHẨM ĐƯỢC TẠO RA BỞI TRÍ TUỆ NHÂN TẠO

Chu Trường Giang, Nguyễn Thiện Tâm — Tue, 08 Apr 2025 00:00:00 +0700

Trí tuệ nhân tạo (AI) ngày nay không còn là khái niệm xa lạ và đã trở nên phổ biến trong hầu hết các lĩnh vực, đóng vai trò từ hỗ trợ đến sáng tạo trực tiếp. Với những tiến bộ vượt bậc, AI đã vượt qua chức năng của một công cụ đơn thuần, đạt đến khả năng tự ra quyết định trong quá trình sáng tạo mà không cần sự can thiệp liên tục của con người. Tuy nhiên, việc công nhận quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) đối với sản phẩm do AI tạo ra vẫn chưa được thống nhất ở nhiều quốc gia, bao gồm Việt Nam. Bài viết này phân tích các quy định hiện hành của pháp luật SHTT Việt Nam về sản phẩm AI, đồng thời tham chiếu so sánh với khung pháp lý của các nước như Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu, và Vương quốc Anh. Qua đó, bài viết làm rõ các điểm hạn chế trong quy định hiện tại và đưa ra những kiến nghị nhằm hoàn thiện hệ thống pháp lý, giúp bảo vệ quyền lợi, thúc đẩy sáng tạo và đầu tư trong thời đại công nghệ số hóa hiện nay

QUYỀN VỀ LỐI ĐI QUA - TỪ THỰC TIỄN ÁP DỤNG TẠI TÒA ÁN

Nguyễn Phan Khôi, Thân Thị Ngọc Bích — Tue, 08 Apr 2025 00:00:00 +0700

Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định cá nhân, pháp nhân có quyền sử dụng bất động sản liền kề thuộc quyền sở hữu của người khác để phục vụ việc khai thác bất động sản của mình nhưng phải tuân thủ quy định pháp luật. Trong đó, quyền về lối đi qua là một quyền quan trọng, được áp dụng rộng rãi nhằm phục vụ nhu cầu đi lại, sản xuất, kinh doanh… của người có bất động sản bị vây bọc. Trong phạm vi bài viết này, nhóm tác giả phân tích, giải thích các thuật ngữ pháp lý quan trọng của quy định pháp luật dân sự liên quan đến quyền về lối đi qua, liên hệ thực tiễn áp dụng pháp luật khi giải quyết tranh chấp tại Tòa án, từ đó chỉ ra bất cập và đề xuất hướng hoàn thiện các quy định này.

BẢO MẬT THÔNG TIN KHÁCH HÀNG KHI SỬ DỤNG CÁC DỊCH VỤ NGÂN HÀNG TRONG MÔI TRƯỜNG SỐ

Cao Đình Lành — Tue, 08 Apr 2025 00:00:00 +0700

Bảo mật thông tin khách hàng là một trong những nhiệm vụ quan trọng của các ngân hàng, được pháp luật quy định chặt chẽ nhằm bảo vệ quyền lợi của khách hàng và duy trì lòng tin vào các dịch vụ tài chính. Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển đổi số, thông tin khách hàng ngày càng đối mặt với nhiều nguy cơ bị xâm phạm, đặt ra thách thức lớn cho cả ngân hàng và cơ quan quản lý. Xuất phát từ thực tế này, bài viết tập trung nghiên cứu, phân tích, làm rõ thực trạng pháp luật về bảo mật thông tin khách hàng khi sử dụng các dịch vụ ngân hàng trong môi trường số và từ đó đề xuất một số giải pháp hoàn thiện pháp luật về bảo mật thông tin khách hàng.

PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG BIỂN: SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA CÔNG ƯỚC LIÊN HỢP QUỐC VỀ LUẬT BIỂN NĂM 1982 VÀ CÁC HIỆP ĐỊNH THƯƠNG MẠI TỰ DO THẾ HỆ MỚI CỦA VIỆT NAM

Nguyễn Hữu Khánh Linh — Tue, 08 Apr 2025 00:00:00 +0700

Bài viết tập trung phân tích mối quan hệ giữa Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) và các Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới của Việt Nam. Phân tích quy định của UNCLOS về bảo vệ môi trường biển và các cam kết mạnh mẽ trong các FTA thế hệ mới với sự kết hợp giữa mục tiêu thương mại và bảo vệ môi trường. Từ đó, đánh giá sự tương thích và mâu thuẫn giữa các FTA thế hệ mới và UNCLOS. Bài viết đề cập đến sự cần thiết cân bằng giữa phát triển kinh tế biển và bảo vệ môi trường, thông qua sự liên kết giữa các quy định của UNCLOS và các FTA thế hệ mới và đưa ra giải pháp cân bằng lợi ích thương mại và bảo vệ môi trường biển. Tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì cân bằng, hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường biển, thông qua sự phối hợp giữa các quy định của UNCLOS và các FTA thế hệ mới. Sự cân bằng, hài hòa này đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế biển bền vững và bảo vệ môi trường biển của Việt Nam.

TÀI PHÁN VIÊN TRONG TỐ TỤNG HÌNH SỰ Ở NHẬT BẢN

Phan Tuấn Ly, Lý Linh Nghi, Trương Lê Thanh Thảo — Tue, 08 Apr 2025 00:00:00 +0700

Trong bối cảnh cải cách tư pháp theo hướng dân chủ hiện đại ở Nhật Bản, tài phán viên trong tố tụng hình sự giữ vai trò quan trọng trong việc đảm bảo công lý và thực thi pháp luật một cách công bằng. Bài viết khái quát cơ sở lý thuyết về tài phán viên, quy trình giải quyết vụ án hình sự và phân tích vai trò thiết yếu của tài phán viên trong tố tụng ở Nhật Bản. Thông qua việc sử dụng các phương pháp nghiên cứu như tổng hợp - phân tích và suy luận logic, bài viết làm rõ vai trò của tài phán viên trong các giai đoạn giải quyết vụ án hình sự ở tòa án Nhật Bản hiện nay. Kết quả nghiên cứu cho thấy tài phán viên góp phần duy trì nguyên tắc pháp quyền, dân chủ và bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan trong vụ án hình sự tại Nhật. Tài phán viên trong tố tụng hình sự ở Nhật Bản được đánh giá cao về tính công bằng và hiệu quả, không chỉ tham gia xét xử mà còn góp phần đưa ra các quyết định quan trọng trong quá trình tố tụng. Mô hình này giúp đảm bảo sự minh bạch, độc lập và góp phần bảo vệ quyền lợi của các bên, từ đó nâng cao chất lượng công tác tư pháp.

PHÁP LUẬT VỀ ÁP DỤNG BIỆN PHÁP XỬ LÝ HÀNH CHÍNH ĐƯA VÀO CƠ SỞ CAI NGHIỆN BẮT BUỘC - MỘT SỐ VƯỚNG MẮC VÀ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN

Trương Thị Tú Mỹ — Tue, 08 Apr 2025 00:00:00 +0700

Biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là một trong bốn biện pháp xử lý hành chính được quy định tại Luật Xử lý vi phạm hành chính hiện hành. Trong thời gian qua, các quy định pháp luật điều chỉnh biện pháp này đã có những thay đổi rất đáng kể từ các quy định về đối tượng áp dụng đến các quy định về trình tự, thủ tục áp dụng. Trên cơ sở phân tích, đối chiếu với các quy định pháp luật trước đây, bài viết này tập trung phân tích những điểm tiến bộ của pháp luật, cũng như nhận diện những tồn tại, hạn chế trong các quy định của pháp luật hiện hành về áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, từ đó kiến nghị các giải pháp nhằm hoàn thiện quy định pháp luật điều chỉnh biện pháp này trong thời gian tới.

NHỮNG GÓC NHÌN MỚI TRONG LÝ THUYẾT PHÁP LUẬT CỦA JOHN FINNIS

Nguyễn Minh Tuấn — Tue, 08 Apr 2025 00:00:00 +0700

John Finnis (sinh ngày 28 tháng 7 năm 1940) là một trong những học giả tiêu biểu của trường phái pháp luật tự nhiên đương đại, nổi bật với tác phẩm Natural Law and Natural Rights (1980). Lý thuyết của ông kết hợp triết học đạo đức, luật học và lý luận về tính hợp lý thực tiễn, với trọng tâm là bảy điều tốt cơ bản (những giá trị nền tảng của đời sống con người) và chín yêu cầu về sự hợp lý thực tiễn (những nguyên tắc chỉ dẫn hành động đúng đắn) – đây là những yếu tố tác động mạnh mẽ đến việc xây dựng, thực thi pháp luật trong xã hội hiện đại. Bài viết này phân tích sâu các nguyên lý cốt lõi trong lý thuyết của Finnis, đồng thời đánh giá những đóng góp quan trọng, hạn chế và tranh luận xoay quanh cách tiếp cận này. Qua đó, bài viết cung cấp một góc nhìn toàn diện về ảnh hưởng của lý thuyết này đối với pháp luật và chính trị hiện đại.